İthalatçı firma tarafından satılan ürünlerin, ilgili ülkeye girişi yapılırken ibraz edilmesi gereken evraklara dolaşım belgesi adı verilmektedir. Dolaşım belgeleri bazı ülkelerde ürünün ülkeye girişi için zorunlu tutulurken bazı durumlarda ise çeşitli indirimlerden yararlanmak için kullanılmaktadır. Peki, kaç farklı çeşit dolaşım belgesi vardır, dolaşım belgeleri nelerdir?
Dolaşım Belgeleri Nelerdir?
Günümüzde uluslararası lojistik işlemlerinde kullanılan 3 farklı dolaşım belgesi bulunmaktadır. Bunlar;
- A.TR Dolaşım Belgesi,
- EUR.1 dolaşım belgesi,
- FORM-A belgesidir.
Dolaşım belgelerinin hazırlanması sırasında dikkat etmeniz gereken en önemli detaylardan biri, dolaşım belgelerinin gönderici firmanın ülke yasalarına göre değil ürünün teslim edeceği ülke yasalarına göre hazırlanması gerektiğidir. Örnek olarak; Türkiye’ye girişi gerçekleştirilen ürün ve eşyalar için A.TR dolaşım belgesi hazırlanırken Türkiye’den İsrail’e gönderilecek olan bir belge için A.TR dolaşım belgesi değil EUR.1 dolaşım belgesi hazırlanmalıdır.
A.TR Dolaşım Belgesi Nedir?
A.TR Dolaşım Belgesi, üzerine işlem yapılan eşyanın serbest dolaşımda olduğunun bir göstergesidir. Serbest dolaşımdaki eşya ve malların ihracatı sırasında gümrük muafiyetinden yararlanılmasını sağlamaktadır.
A.TR dolaşım belgesi için söz konusu olan mal ve eşyaların hangi ülkede üretilmiş olduğunun bir önemi yoktur. Bunun yerine belgenin düzenlenebilmesi için bu mal ve eşyaların serbest dolaşımda olması yeterlidir. Türkiye’den Avrupa Birliği’ne üye olan ülkelere yapılacak olan ihracat işlemlerinde, gümrük muafiyetinden yararlanmak için bu ihracat ürünlerine A.TR Dolaşım Belgesi düzenlenmelidir. Belgenin işleme konulabilmesi için ihracatçı firmanın hizmet verdiği ülke yetkilileri tarafından hazırlanması ve gümrük idaresine teslim edilerek A.TR belgesinin vize edilmesi gereklidir. İhracatçı firmanın ülkesi tarafından gümrük idaresine teslim edilerek vize edilen A.TR dolaşım belgesinin malların gönderileceği ülkenin gümrük idaresine en geç 4 ay içerisinde gönderilmesi gereklidir.
A.TR dolaşım belgesi direkt olarak topluluktan Türkiye’ye ya da Türkiye’den topluluğa gerçekleşen lojistik işlemler için düzenlenmektedir. Üçüncü bir ülkeden geçmesi gereken ya da bu ülkelerde bir aktarma yapması gereken eşyalar da doğrudan transfer edilmiş sayılır ve bu eşyalar için de A.TR dolaşım belgesi düzenlenebilir. Aynı zamanda geçiş ve aktarma işlemi Türkiye’de gerçekleşen eşyalar da bu kapsama girmektedir.
A.TR Belgesi Ne İşe Yarar?
‘’A.TR belgesi ne işe yarar?’’ sorusu özellikle lojistik sektörüne ya da ihracata yeni başlayan firmalar tarafından sorulmaktadır. A.TR belgesi, genel olarak anlaşma kapsamındaki tüm ülkelere serbest dolaşım mallarını gümrük muafiyeti elde ederek transfer etmek için kullanılmaktadır. A.TR belgesinin kullanımı sırasında göz önünde bulundurulması gereken birkaç detay da bulunuyor. Bunlardan ilki, A.TR belgesinin sadece serbest dolaşım kapsamındaki mal ve eşyalar üzerinde düzenlenebiliyor olmasıdır. Bununla birlikte A.TR belgesinden yararlanmak için ihracatı yapılacak ürün ya da eşyanın sanayi ürünü ya da işlenmiş tarım ürünü olması gerekmektedir.
A.TR Belgesi Nasıl Alınır?
A.TR belgesi direkt olarak ticaret odası ya da ihracatçı birliklerinden alınmalıdır. Alınan A.TR belgesi, ihracatçı firmaya 5 nüsha olarak teslim edilmektedir. Teslim edilen belgelerden 1 tanesi yeşil, diğerleri ise beyaz renktedir.
Alınan belge direkt olarak ihracatçı firma ya da bu firma tarafından yetkilendirilen bir gümrük müşaviri tarafından doldurulmalıdır. Doldurulan belgenin onaylanması için tekrardan belgenin alındığı ticaret odası ya da ihracatçı birliğine belgenin ibraz edilmesi gerekir. Doldurulduktan sonra kuruma ibraz edilen belgenin öncelikle doğruluğu ve uygunluğu kontrol edilir. Belge üzerinde firmadan istenilen tüm belgelerin eksiksiz şekilde doldurulması, onaylanma sürecinde yardımcı olacaktır.
Belgelerin kurum tarafından onaylanmasının ardından beyaz renkte olan 4 adet A.TR belgesi kurumdaki ilgili memur tarafından imzalanır ve mühürlenir. İmzalanan A.TR belgelerinden bir tanesi kurumda kalır ve kalan 4 evrak ihracatçı firmaya ya da yetkilendirilen müşavire teslim edilir.
Kurum tarafından ihracatçıya ya da müşavire teslim edilen 4 A.TR belgesi nüshası, ürünlerin çıkışının yapılacağı gümrük idaresine teslim edilir. Bunun ardından gümrük idaresi tarafından belge üzerinde gerekli kontroller yapılır ve belgenin vizesi onaylanır. A.TR dolaşım belgesinin kontrolü sırasında gümrük idaresi tarafından gerekli görülen durumlarda ürünlerin kontrolü de talep edilebilir.
İhracatın gerçekleşmesinin üzerine ithalatçı firmanın 4 adet A.TR belgesi nüshasından yeşil olanı gümrük idaresine ibraz etmesi gerekir. Beyaz nüshalardan biri ise gümrük müşavirine teslim edilmelidir. Teslim edilen bu evraklar ile birlikte ihracatçı firmanın elinde toplam 2 adet beyaz A.TR dolaşım belgesi nüshası kalmış olması gerekir.
Kalan 2 nüshanın birini ihracatçı firmanın kendisinin saklaması gerekir. Kalan son nüsha ise ihracatçı firmanın ilk başvuru yaptığı ihracatçı birliği ya da ticaret odasına saklanmak üzere gönderilir.
A.TR Dolaşım Belgesi Nasıl Doldurulur?
İhracatçı firmanın gönderim yaptığı ülke fark etmeksizin belgenin doldurulacağı dil, sözleşmenin yapıldığı ülkenin kendi dilidir. Ancak Türkiye’den gönderilecek olan ihracat ürünleri için hazırlanan A.TR belgesinin Türkçe ile birlikte Avrupa Topluluğu üye ülkelerinin birinin daha dilinde hazırlanması gereklidir. Türkçe hazırlanan evrakların yanında İngilizce A.TR dolaşım belgesi de hazırlanması yeterlidir. Hazırlanan belge dilinin yanı sıra belge üzerinde yer alan bilgiler, ihracatçı ülkenin kendi hukuk kurallarına göre düzenlenmelidir.
A.TR dolaşım belgesi el ile doldurulabileceği gibi aynı zamanda bilgisayar ortamında doldurulmasında da bir sakınca yoktur. Ancak belge el ile dolduruluyor ise üzerinde yazılan tüm kelimeler büyük harf kullanılarak yazılmalı ve direkt olarak mavi mürekkepli kalem ile doldurulmalıdır.
A.TR dolaşım belgesi üzerinde herhangi bir düzeltme yapılması gerekiyor ise bu bölgelerin silinerek tekrar üzerinden geçilmemesi gereklidir. Yanlış yazılan ya da düzeltilmesi gereken bölgelerin üzeri çizilmeli ve gerekli düzeltmeler yapılmalıdır.
A.TR belgesi hazırlandıktan ya da üzerinde gerekli düzeltmeler yapıldıktan sonra düzenleyen ihracatçı firma ya da firma tarafından yetkilendirilen gümrük müşaviri tarafından imzalanmalı ve gümrük idaresine teslim edilmelidir.
A.TR belgesi üzerinde firmadan istenilen bilgilerin eksiksiz şekilde doldurulması, onaylanma sürecinde firmaya zaman kazandırır. Bununla birlikte ihracatı gerçekleştirilecek olan ürüne ait bilgiler için ayrılan kısımda boşluk bırakılmamalıdır. Bu kısma belge onaylandıktan sonra yeni bir detay eklenmemesi için ürün detayları yazıldıktan sonra kalan kısım son satıra kadar çizilmelidir.
Uluslararası Transferler için Aradığınız Destek
Naklico olarak lojistik sektöründe verdiğimiz kusursuz hizmet sayesinde binlerce firmanın müşterilerine ulaşmasını ve pazar hacmini genişletmesini sağlamaya devam ediyoruz. Sen de firmanın lojistik ihtiyaçlarını tek bir panel üzerinden kontrol edebilir, tüm transfer sürecini sadece birkaç dakika içerisinde başlatabilirsin. Yolda.com ile uluslararası gönderimlerde zaman avantajı sayesinde bir adım önde olursun. Naklico sayesinde Avrupa’ya 72 saat için ürün gönderimini yapabilirsin. İhtiyacına göre farklı hız ve ürün hizmetleri için bize ulaşabilirsin.
Karayolu, denizyolu ya da demiryolu gibi farklı taşıma yöntemlerinde firmanın doldurması ve teslim etmesi gereken tüm evraklar için müşteri hizmetleri birimimizden haftanın 7 günü 24 saat boyunca canlı destek alabilirsin. Özellikle lojistik ve ihracat sektörüne yeni giriş yapan firmalar için başlangıçta zorlu bir süreç olan belge hazırlama ve teslim etme sürecinde profesyonel destek alarak firmanın ilerleyen dönemlerde çeşitli sorunlar yaşamasının da önüne geçebilirsin.
