İhracat nedir ve nasıl yapılır soruları son zamanlarda oldukça fazla karşınıza çıkmıştır. İhracat ile hizmet veya ürün kaynak ülkesinden yabancı ülkelere satılmaktadır, böylelikle ülkeye döviz getirilir. Nedir sorusunun en net yanıtı ise bir yerde, ülkede üretilen ürün ve hizmetleri satış hedefi ile başka bir ülkeye satmak, göndermektir. Bu sürecin içinde gümrükleme, lojistik, pazarlama ve daha birçok sektör ve çalışan bulunmaktadır. Yurt dışına mal satışının gelişmesi hem bu sektörleri geliştirir hem de ülke ekonomisine büyük katkılar sağlar. Türkiye de bu konuda çalışmalar yapmaktadır. 2020 Türkiye İhracatçılar Meclisi’ne göre Türkiye’de son sektörel bazda rakamlar 167.090.837 $’dır.
Yurt dışına satış rakamlarını arttırmanın önemini kavradıktan sonra, nasıl yapılır sorusunun yanıtı ise örnek olarak; Türkiye’de olan üretim firmasının satışa hazır ve stokları bulunan bir ürünün yurt dışında olan bir pazara girmesi için ürüne uygun satış yapabileceğiniz bir pazar (market) bulması gerekmektedir. Ürünlerinizi alan firma ile anlaşma sağlandıktan sonra, ürün G-TİP’ine göre ve gideceği ülkeye uygun bir taşıma modu seçerek INCOTERMS 2020’e göre taşıma şeklini belirlersiniz.
İhracat Yaparken Hangi Belgelere İhtiyaç Vardır?
İhracat nedir sorusunun cevabından sonra, nasıl yapılır sorusunun ve İhracat Belgesi’ne ilişkin detaylı yanıtlar bu kısımdadır. Türkiye ve dünyada aşağıdaki belgeler birçok yönden farklılık gösterebilir. İhracatçı birliklerinden takip etmelisiniz. Bu belgeler;
• Gümrük Beyannamesi
• Ticari Fatura (Commercial Invoice), Proforma Fatura (Proforma Invoice-p/i), Orijinal Fatura, Navlun Faturası (Freight Invoice), Tasdikli Fatura (Legalized / Certified Invoice), Özel Fatura (İstisna Belgesi), Ayrıntılı Fatura,
• Menşe Şahadetnamesi (Certificate of Origin)
• A.TR Dolaşım Belgesi (A.TR Movement Certificate)
• EUR.1 Dolaşım Sertifikası (EUR.1 Movement Certificate)
• Tedarikçi Beyanı (Suppliers’ Declaration)
• EUR-MED Dolaşım Sertifikası (EUR-MED Movement Certificate)
• ATA Karnesi (ATA Carnet)
• Gözetim Belgesi (Inspection Certificate)
• Sigorta Belgeleri (Insurance Documents)
• Sigorta Poliçesi (Insurance Policy)
• Konşimento, Taşıma Belgeleri (Bill of Lading, Transport Documents), CMR (Convention Marchandise Routier) belgesi
• Çeki Listesi (Weight Note)
İhracat Sözleşmesi Nedir? Neler İçerir?
İhracat sözleşmesi yurt dışına satışın kanıt belgesidir. Ticari işlemler için sözleşme dikkatlice ve eksiz hazırlanmasına dikkat edilmelidir. Ülkelere ve kurumlara göre ihracın farklılıkları olabilir bu yüzden bu sözleşmeler BM ve ICC (Uluslararası Ticaret Odası) otoriteler ile dünyada kabul gören düzenlemeler yapmışlardır ve bu düzenlemeler kurallar ile belirtilmiştir. Sözleşmeler içerik olarak alım ve satımı söz konusu olan ürünün; malı cinsi, nevi, kalitesi, ürün ADR’si, malın net, brüt ve dara ağırlığı belirtilmesi gerekir. İçerik olarak sadece bunlarla sınırlı değildir. Uygulanan INCOTERMS, fiyatı, ödemenin nasıl yapılacağı, malın teslim yerini ve zamanını içerir. Bu içeriklere göre alıcı ve satıcının hakları korunur.
Mikro İhracat Nedir? Nasıl Yapılır?
Mikro ihracat nedir, nasıl yapılır sorularının yanıtı Türkiye kaynaklı mal ve hizmetlerin 300 kilogramdan az ve KDV hariç fatura tutarı 15.000 Euro’dan az olacak şekilde mikro ile gerçekleştirilir. Bu yüzden de mikro ihracat yapanlar gümrük müşavirine ihtiyaç duymadan ve bürokrasiyi minimize ederek kolaylıkla faaliyetlerini gerçekleştirirler. Nasıl yapılır sorusunun cevabı ise 15.000 Euro altındaki yurt dışı satışta elektronik ticaret gümrük beyannamesi hazırlanarak maliyet ve zamanı en iyi şekilde kullanılır. Birçok kurum ETGB düzenleyebilir başlıcaları, PTT, UPS ve DHL diyebiliriz. KOBİ’ler mikro ihraç ile yurt dışı pazarlarına kolayca girebilirler. Bu belgeleri düzenlerken Türkçe ve İngilizce olarak çalışmak istedikleri kargo şirketi aracılığıyla ulaştırabilirsiniz.
İthalat ve İhracat Arasındaki Fark Nedir?
İhracat (export) nedir ve nasıl yapılır sorusunun yanıtı vermiştik. Yurt dışına mal satışı, örneğin, kaynağı Türkiye olan mal ve hizmetlerin yurt dışındaki pazarlara aktarılmasıdır. Pazara giren ürün Türkiye’ye ve ürünün kaynak ülkesine döviz getirir. İthalat (import) nedir ve nasıl yapılır ise yurt dışında üretilen hizmet ve ürünlerin Türkiye’ye gümrükleme ve lojistik süreçlerini geçerek pazara karışması ve cari rakamları etkilemesidir. İhraç ve ithalat nasıl yapılardan daha önemlisi ikisi de ülke ekonomilerini, rakamları dengeler bu yüzden ülkeler mal ve hizmetlerin ülke piyasasına sürerken veya çıkarırken bu rakamların dengesi korumalıdır. Farkları ise ithalat bir ülkenin yurt dışından pazara mal ve hizmet sokması iken ihraç kaynak ülkede üretilmiş stoklu ürünün başka bir ülkeye satılmasıdır.
İhracatta Pazar araştırması Nedir? Nasıl Yapılır?
İhracat nasıl yapılır ve nedir yanıtları ile birlikte, pazar araştırması nedir ve nasıl yapılır diye merak edilen sorular arasındadır. Pazar araştırması öncelikle malın türünü belirledikten sonra, ürünü hangi ülkeye ne şekilde konumlandıracağınız ile ilgilidir. Ayrıca malınızı rekabet ortamına göre pazar seçecek olduğunuz için ticaret.gov.tr’den pazara giriş duyurularını takip edebilirsiniz. Türkiye’den yapacaklar için ürününüzün hedef ve öncelikli ürünler kategorisinden bakabilirsiniz. Serbest ticaret anlaşmaları ve ticaret politikalarını inceleyip ürün ve pazarınıza uygun olanını seçebilirsiniz.
Pazarın potansiyelini ölçerek ürün ve hizmetlerinizi maksimum kar ile satışı gerçekleştirebilirsiniz.
Pazara girişte araştırma sıralamaları aşağıdakiler gibidir.
• Amaç
• Ürünün Sınıflandırılması
• Bilgi Kaynaklarının Tespiti
• Verilerin Sınıflandırılması
• Veri Bankasını Oluşturma
E-İhracat Nedir? Nasıl Yapılır?
E- ihracat nedir ve nasıl yapılır diye çok sorulan sorulardandır. Ürünlerin ve hizmetlerin yurt dışına çıkarılırken internet kullanılmasıdır, yani ürünleri ve hizmetleri dijital mecraların verdiği izinlerle yurt dışına satabilirsiniz bu da nedir sorusunun yanıtıdır. Rakamları bakımından kazançlı bir iş modeli olan dijital yurt dışına satış ülkelerin girişimcileri için muhteşem fırsat yaratır ve firmaların yurt dışına ulaşmasını kolaylaştırır. Türkiye ve dünyada firmalar böylelikle küresel çalışabilmektedir. Yerelden dünyaya hareketi ile ülkelerine döviz akışı sağlayabilirler. Nasıl yapılır ise, bu ticaret şekli ETGB kapsamında yapılır. Türkiye’de ticari aktiviteler yapan web sitesi başka bir ülkeye girecekleri pazarların distribütörleri ile anlaşmalıdırlar. E-ihracat beyannamesi açmaları, çek listeleri düzenlemeleri maliyetleri ile yine de karşılaşmaktadırlar fakat gümrük sürecinde bu maliyetleri dahil olmamaktadır.
Konsinye İhracat Nedir? Başvurusu Nereye Yapılır?
Konsinye ihracat nedir ve nasıl yapılır sorularının cevapları merak edilmektedir. Konsinye ihracat nedir yanıtı ise kesin satışı malın gönderildiği zaman yapılmayan yurt dışı faaliyetidir. Yani konsinye komisyonculara, satış yapan kişinin yurt dışındaki şubelere veya temsilciliklerine mal gönderiminin kesin satıştan önce gönderilmesidir. Nasıl yapılır ve nereye sorusunun yanıtı ise; Konsinye başvuruları için alakalı İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği’ne yapılmaktadır. Sonrasında Türkiye’de birlikten gelecek geri bildirim belgesi yolu ile en fazla bir yıl içerisinde ürünün kesin satışı yapılmalıdır. Başvuru halinde malın kesin satış süresi iki yıldır kadar yine Türkiye’deki ihracatçı birlikleri tarafında uzatılabilir. Henüz kesin satışı yapılmayan ürün için KDV’ye tabi olmamaktadır.
2020 İhracat Rakamları
Türkiye Ticaret Bakanlığı tarafından açıklanan rakamlar, 2020 Yılı Ekim Ayı Dış Ticaret, Ticaret, Esnaf ve Kooperatif rakamlarına göre rakamları %5,6 oranında arttı ve ithalat rakamları ise %8,5 oranında arttı. Bu rakamlarının artması 2019 Ekim ayı rakamları ile karşılaştırıldığında; İhracat, % 5,6 artarak 17 milyar 333 milyon dolar, ithalat, % 8,5 artarak 19 milyar 729 milyon dolar, ihracatın ithalatı karşılama oranı ise % 87,9 olmuştur.
Ayrıca TÜİK Türkiye için Dış Ticaret Endeksleri, Ekim 2020 rakamları ‘’İhracat birim değer endeksi Ekim ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %0,6 arttı.’’ demektedir. Bu endeks ile bir sonraki güncelleme ise Ocak 2021’de olacaktır.
Peşin İhracat Nedir?
Peşin ihracat nedir ve nasıl yapılır cevapları için bakıldığında, peşin ödeme (advance payment) ürün satış tutarının yurt dışına satış faaliyeti gerçekleştirmeden önce alıcı tarafından ödeme işleminin yapılması peşin ödeme nedir sorusunun yanıtıdır. Nasıl yapılır ise, yurt dışına satış yapan ürün tutarını banka iş birliği ile tahsil eder ve karşılığında bankadan döviz alım bordrosu almaktadır. Gümrük tarafından döviz alım bordrosu onaylanmalıdır. DAB tarihinden itibaren 18 ay içerisinde ihraç belgesi ile yapılmalıdır. Ayrıca eğer kurum veya kişi ödemeyi nakit olarak Türkiye’ye alması gerekmektedir, bu nedenle kişinin gümrükten döviz beyan tutanağı alması gereklidir. Bu belgenin üzerinde gümrüğün onayı olduğu için onay olmadığı durumda DAB geçersiz sayılmaktadır.
Dış Ticaret Açığı Nedir?
Dış ticaret açığı, ülkelerin cari rakamları açık oluşmasına sebep olan ve ülkelerin dış ticaret faaliyetlerin rakamları dengelemesi gereksiniminin sinyalini vermektedir. Yurt dışı satış rakamları ve ithalat rakamları birbirini dengelemesi ülke ekonomileri kalkınır. Örneğin, Türkiye’de yurt dışına satış faaliyetleri ithalatın üzerine çıkarsa ülkenin mali refahı gelişmektedir. Bu refahı sağlamak için ülkeler yerli üretimleri desteklemelidir ve olan çalışmalarını artırmalıdır. Yine dengesi sağlanmadığı zaman ekonomi ve ticaret otoriteleri tarafından bazı ticaret engelleri ile süreci ağırlaştırarak dış ticaretin olması gereken dengeleri sağlanabilir rakamları dengelenebilir. Türkiye’de dış ticaret açığını oluşmasındaki sebepler; yerli üretimin düşük olması, dışa bağımlı olacak politikalar uygulanması, coğrafi zenginliklerinden yeterince faydalanılmamasıdır. Bu sorunlar çözüldüğünde cari dengeler sağlanır.
İhracat ile E-İhracat Arasındaki Fark Nedir?
Klasik dış ticarette uyulması gereken yaptırımlar ve yükümlülükler vardır. Bu yükümlülükler vergi ödeyenlerin, üreticilerin, lojistik şartlarına uygun olarak düzenlenmiştir. Kuralların uluslararası anlaşmalar tarafından konulması bağlayıcı unsurlar oluşturmaktadır. Gümrük süreçlerinde bu bağlayıcılık maliyet ve işlem yükü olarak zaman almaktadır. E- ihracatta ise, online satış gerçekleştirildikten sonra yurt dışı müşterilerinize KDV’siz fatura düzenleyebilirsiniz, ETGB düzenlenerek satışı gerçekleştirebilirsiniz. Bu satışı çeşitli şirketle anlaşıp taşıdıktan sonra taşıyıp daha az yükümlülük ile ticaret yapmış olursunuz. Ödeme yöntemi ve gümrükleme sırasında daha az maliyete ve yükümlülüğe sahip olması bakımından klasik olarak yapılan klasikten farklıdır. Maliyet ve avantajı nedeniyle dijital ticaret ülke ekonomisine katkı sağlamaktadır.
