İthalat nedir, dış alım yapmak nedir ve nasıl yapılır sorularının cevabı; “Yurt dışında üretilmiş bir malın, ülkedeki bir kişi ya da kurum tarafından satın alınmasına” denir. Bir diğer adı ise dış alımdır. İthalat, ihracat işleminin karşıtı olarak tanımlanabilir. Dış ticaret verilerinin en önemli işlemlerinden biri olan ithalat, ihracat ile birlikte ülkeler birbiri ile ticaret dengesini oluşturur. Dış alım yapabilmek için öncelikli olarak yurt dışından satın alınacak bir ürünün olması gerekiyor. İkinci aşamada ise dış alım işlemini gerçekleştirecek kişinin Türkiye Cumhuriyeti’nde ikamet etmesi şarttır. İkamet eden kişi vergi numarası olan tüzel veya gerçek bir kişilik olması gerekiyor. Alıcının gerçek bir kişi olduğunun kanıtlanmasının en kolay yolu T.C. kimlik numarasıdır. Eğer ilk kez dış alım yapacaksanız Gümrük İdaresi’ne kayıt olmanız gerekiyor.
Gümrük İdaresi’ne kayıt olmak için 2020 yılı itibari ile gerekli olan evraklar ise;
• İmza sirküleri
• Faaliyet belgesi
• Ticaret Sicil Gazetesi
• Vergi mükellefiyet yazısı
• Vekaletname
• Yetkililerin kimlik sureti gerekmektedir.
Gümrük idaresine kayıt yaptırdıktan sonra pazar araştırması yaparak almak istediğiniz ürünü bularak dış alım işlemine başlayabilirsiniz. Yazımızın devamında birçok nasıl yapılır sorusunun yanıtını bulabilirsiniz.
Nasıl İthalatçı Olunur?
Dış alım nedir ve dış alım nasıl yapılır sorularının cevabından sonra nasıl ithalatçı olunur sorusunun cevabı bilinmelidir. Özel anlaşmalara dayanan mallarını kitap ve diğer yayınların ve ülkemizde açılan uluslararası fuar ve sergilerde müsteşarlıkça perakende satışına izin verilen malların ithalatında vergi net numarasına sahip olma şartı aranmaz. Dış alım yapmak isteyen kişilerin, ilgili mevzuat net hükümleri gereğince almaları gereken belgeleri almaları ve gümrük idarelerine başvurmaları gerekmektedir. İthal edilecek olan malların bedellerinin ödenmesine ilişkin olarak bankalarca veya özel finans kurumlarınca yapılacak işlemler kambiyo mevzuatı hükümlerine tabidir. İthal edilecek olan malların gelmesini müteakip, İthalat Rejimi Kararı’na ekli listelerde belirtilen oranlarda varsa Gümrük Vergi ve Toplu Konut Fonu ödenmesi gerekmektedir.
İthalat Prosedürü Genel Olarak Nedir?
Dış alım nedir, nasıl yapılır, ithalatçı nasıl olunur gibi soruların yanıtlarını bulduktan sonra dış alım yapabilmek için genel dış alım prosedürünü bilmeniz gerekir. Türkiye Gümrük Bölgesi’nin kara suları veya hava sahasından gümrük bölgesi içinde durmaksızın geçen taşıt araçları ile taşınan eşya hariç olmak üzere, Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşya için kısa bir özet bilgi verilmesi gerekir. Türkiye Gümrük Bölgesine gelen eşyaların, getirilen kişinin ya da duruma göre eşyanın gelişinden sonra taşıma sorumluluğunu üstlenen kişi tarafından gümrüğe sunulması gerekir. Gümrüğe sunan kişi, eşyayı daha önce ibraz olunan özet bilgi ile ilişkilendirilmektedir. Özet beyan kapsamında eşyanın gümrükten onaylanması gerekir. Daha sonra özet beyan verildikten 45 gün içerisinde süreç tamamlanır. Onay verildikten sonra eşyanın gümrük vergileri verildikten sonra dış ticaret mevzuatına uygun izni aldıktan sonra serbest dolaşıma giriş beyanı eklenmesi gerekir.
İthalat Vergileri Nelerdir? Nasıl Hesaplanır?
Nasıl yapılır sürecinin bir parçası olan vergiler dış ülkeden satın alınmak istenilen ürüne ulaşmak için ödenmesi gerekir. Türkiye dış alım sürecinde gümrüğe gelen ürünler için çeşitli vergiler söz konusudur. Öncelikli olarak gümrük vergisi vardır.
Gümrük vergisi nedir sorusunun cevabı ise Türkiye İthalat Genel Müdürlüğünce yayımlanan Türkiye İthalat Rejim Kararı ile belirlenmektedir.
Türkiye’de uygulanan dış alım vergileri arasında yer alan diğer bir vergi ise toplu konut fonudur. Türkiye İthalat Rejim Kararı eki III sayılı liste ve IV sayılı liste için geçerli olur. Türkiye’de var olan diğer vergi ise KDV (Katma Değer Vergisi) vardır. İthal edilmek istenilen ürüne uygulanabilen vergiler arasında ek mali yükümlülük bulunur.
İthalatta Ödeme Yöntemleri
Türkiye’de farklı ödeme yöntemleri vardır. İthalat ödemesi nasıl yapılır, nedir? Açık hesap, peşin ödeme, konsinye teslim, mal mukabili ödeme, vesaik mukabili ödeme, akreditifli ödeme olmak üzere 6 ödeme yöntemi vardır.
Konsinye Teslim: İthalatçı açısından risk taşımadığından tercih edilir ancak genelde satıcı tarafından genelde kabul edilmeyen bir yöntemdir.
Açık hesap: İthalatçı açısından taşımadığından tercih edilmekle birlikte ihracatçı firmalar genel olarak bu yöntemi tercih etmemektedir.
Vesaik Mukabili İthalat
Genelde alıcı ve satıcının birbirini belli bir süredir tanıdığı ve belli bir güven oluşması durumunda kullanılan bir yöntemdir.
Akreditifli Ödeme
Akreditifli ödeme nasıl yapılır? Dış ticarette iki taraf için de güven sağlandığı için tercih edilmektedir. Ancak küçük meblağlı ithalatlar için banka masrafları fazla gelebilir bu nedenle çok sık kullanılmamaktadır.
Mal Mukabili İthalat
Mal Mukabili nasıl yapılır? İthalatçı açısından riskli değildir bu nedenle en sık tercih edilen yöntemdir. İthalatçı, ödeme yapmadan malları gümrükten çekeceği ve kontrol imkânı bulacağı için avantajlı bir yöntemdir. İhracatçı ise, ithalatçının mal bedelini ödememesi riski söz konusudur. İthalatçılar, ihracatçının bankası tarafından aval eklenmek üzere düzenledikleri poliçeler ile ödemeyi garanti altın alabilmektedir.
Peşin Ödeme İthalat
Peşim ödeme nasıl yapılır? Bu yöntemde ise teslim alınmasından önce ödeme yapılması gerektirdiği için dış alım yapmak isteyen kişi için çok riskli olarak değerlendirilen bir yöntemdir. Peşin ödeme, mal bedelinin dış alım konusu malların sevkinden önce ödendiği, ihracatçının da bedelini tahsil ettiği malı sonradan ithalatçıya gönderdiği bir ödeme şeklidir.
Akreditifli İthalat
Akreditif ödeme nedir? Nasıl yapılır? Talep üzerine ithalatçının bankası tarafından, akreditif şartlarında belirtilen malların yüklendiğini veya hizmetin yerine getirildiğini gösteren vesaikin, belirlenen süre içerisinde ihracatçı tarafından ibrazı karşılığında, bedelin ödeneceği taahhüt eden bir garantidir.
Kabul ve Aval
Kabul ve aval nasıl yapılır? İthal edeceğiniz malın bedelini vadeli ödemek istediğiniz durumlarda satıcınız öngörülen vade sonunda ödeme yapılmasını garanti edilmesini istiyor ise kabul ve aval sistemini kullanabilirsiniz.
İthalat İşlemlerinde Kullanılan Belgeler
İşlemleri gerçekleştirmek için gerekli olan belgeler nedir, bu belgeler nasıl yapılır? Dış alım işlemlerinde gerekli olan çeşitli belgeler vardır. Türkiye’de yapılan dış alımlar için gerekli olan iki tip belge vardır. Bu belgeler ticari ve resmi belgeler olarak ikiye ayrılır. Ticari belgeler ise kendi içinde faturalar (proforma / ticari / navlun vb.) çeki listesi, koli listesi, imalatçı analiz belgesi ve diğer (ekspertiz raporu, spesifikasyon vb.) olmak üzere 5’e ayrılır. Resmi belgeler ise kendi içinde; dolaşım belgeleri (A. TR (EUR – 1), menşe şahadetnamesi, kontrol belgesi, uygunluk belgesi, sağlık sertifikası, veteriner sertifikası, helal belgesi, radyasyon belgesi, boykot sertifikası, ata karnesi, taşıma belgeleri, konşimento olmak üzere 12’ye ayrılır. Peki bu belgelerin detayları nelerdir ve nasıl yapılır?
Ticari Belgeler
Ticari belgeler kendi içerisinde Faturalar (proforma / ticari / navlun vb.) çeki listesi, koli listesi, imalatçı analiz belgesi ve diğer (ekspertiz raporu, spesifikasyon vb.) olmak üzere 5’e ayrılır.
Resmi Belgeler
Resmi belgeler kendi içinde dolaşım belgeleri (A. TR( EUR – 1), menşe şahadetnamesi, kontrol belgesi, uygunluk belgesi, sağlık sertifikası, veteriner sertifikası, helal belgesi, radyasyon belgesi, boykot sertifikası, ata karnesi, taşıma belgeleri, konşimento olmak üzere 12’ye ayrılır.
İthalat ve İhracat Arasındaki Fark Nedir?
İthalat ve ihracat arasında resmi farklar ülkeler arasında değişmektedir. Türkiye’de ithalat ve ihracat arasındaki farklar; dış alım ve satım taban tabana zıt işlemlerdir. İşlemler arasında alınan vergiler birbirinden farklıdır. Dış alım yapan kişiye veya firmaya ithalatçı; ihracat yapan kişiye ya da firmaya ihracatçı denir. En temel fark ise ithalat yurt dışı alım, ihracat ise dış satım olarak adlandırılır. Dış alım bir malın yurt dışında döviz ödeyerek ülkeye alınmasıdır, ihracat ise bir malın ücreti karşılığın yurt dışına satılması olarak açıklanabilir. İthalat ve ihracatın temsil ettiği nokta ise şu şekildedir; ithalat yüksek olduğunda, güçlü, iç talebin bir göstergesidir. İhracat ise dış ticaret fazlasının bir göstergesidir. Aynı zamanda ürünlerin belgeleri de birbirinden farklıdır.
Azo Sorgulama Nedir? Nasıl Yapılır?
Azo sorgulama nedir ve nasıl yapılır? En sık sorulan sorular arasında gelmektedir. Azo durumuna ve çıktı seri numarasına ilişkin sorgulamalar yapılabilir. Bu sorgulamalar doğrultusunda işlemi tamamlanan yeni hızlı kargo beyannameleri bağlantısı aracılığı ile ulaşabilmektedir. Sorgulamayı ise internet üzerinden iş takip kodları, dış alım ve satım rakamları üzerinden yapılmaktadır.
Serbest Dolaşıma Giriş Rejimi Nedir?
Türkiye’de dış alımı yapılan ürünlerin serbest dolaşıma giriş rejimi nedir ve nasıl yapılır? Türkiye Gümrük Bölgesine gelen eşyaların serbest dolaşıma girişi; Türkiye Ticaret Politikası önlemlerinin uygulanması, eşyanın ithali için öngörülen diğer işlemlerin tamamlanması ve kanunen ödenmesi gereken vergilerin tahsili sonrasında mümkün olmaktadır.
İthal Edilmek İstenilen Eşyanın Vergileri Nasıl Öğrenilir?
En sık sorulan sorulardan bir diğeri ise ithal edilmek istenilen eşyanın vergileri nedir, vergiler ve ürünlerin belgeleri nasıl yapılır? Öncelikle, Türkiye’de ithal edilmek istenilen eşyalara ilişkin işlemlere başlanabilmesi için söz konusu eşya ya da eşyaların gümrük tarife istatistik pozisyonunun (GTİP) bilinmesi gerekmektedir. Daha sonra Türkiye gümrük tarife cetveline internet üzerinden ulaşarak vergilere ilişkin bilgi alabilirsiniz. Dış alım süreçlerinde ödenecek vergiler herhangi bir mevzuatta topluca yer almamaktadır. Bu nedenle ithal edilmek istenilen eşya ya da eşyaların vergilerini öğrenebilmek için farklı vergi türlerine ilişkin bilgi sahibi olmanız gerekmektedir. İnternet üzerinden yayınlanan vergi tablolarından eşya ya da eşyalarınız dahil olduğu kategoriler için ödenmesi gereken vergileri de öğrenebilirsiniz. İthal edilmek istenilen eşyanın vergileri ve dahil olduğu mevzuat eşya türüne ve niteliğine göre değişiklik göstermektedir. Bununla birlikte genel çerçeve olarak Türkiye Ekonomi Bakanlığı’nın mevzuat ve vergiler sayfasından söz konusu eşyanın ithalatına ilişkin genel bilgilere ve nasıl yapılır sorusunun cevabına ulaşabilirsiniz.
İthali Yasak Olan Eşyalar Nelerdir?
Türkiye sınırları içerisinde ithali yasal olmayan ürünler nedir? İthal edilmesi yasak olan ürünler ülkeler arasında farklılık göstermektedir. Türkiye Gümrük Bölgesine ithali yasak eşya belirleme yetkilisi, birincil olarak Türkiye İthalat Genel Müdürlüğüne aittir. Bu doğrultularda başlıca ithali yasak olan eşyalar;
• Çevrenin korunması için belirli atıklar
• Kimyasal maddeler
• Esrar ve müstahzar afyon
• İpek böceği tohumu
• Oyun alet ve makinaları
• Yasalara aykırı olarak bir fabrikaya veya ticaret markasını veyahut ticaret unvanı bulunan herhangi bir ürün
• Bazı hurdaların ithal edilmesi Türkiye Cumhuriyeti’nde yasaktır.
İthali İzne Tabi Eşyalar Nelerdir?
Yasaklı ürünlerin dışında ülkeye ithali izin ile yapılan ürünler nedir? Alımı izne bağlı ürünlerde aynı yasaklı ürünler gibi her ülkede farklıdır. İthali izne bağlı eşyalar nedir? Bu eşyalar Türkiye İthalat Genel Müdürlüğü tarafından belirlenir. İthali izne bağlı ürünler ülkemizde;
• Katı yakıtlar, atık piller, metal ithal hurdalar
• Kullanılmış ya da yenileştirilmiş eşyalar
• Oyuncak, kişisel ürünler, tıbbı cihazlar, tarım ürünleri
• İthali özel izne bağlı olan sağlık bakanlığı izinli maddeler
• Veteriner kontrolünde olan hayvanlar ve ürünler
• Ozon tabakasına zararlı sayılan ürünler
• Bazı tütün, tütün çeşitleri, alkol, alkollü içkiler
• Bazı patlayıcı maddeler, ateşli silahlar, bıçaklar
• Radyoaktif maddeler
• Yüksek yoğunluktaki tatlandırıcılar
• Karayolu taşıt araçları
• Gübre
Mahrece İade Nedir?
Mahrece İade nedir ve nasıl yapılır gibi soruların cevabını bulmak için öncelikli olarak mahreç kelimesinin ne demek olduğu öğrenilmelidir. Mahreç, çıkış yeri anlamına gelmektedir. Gümrük işlemlerinde ise eşyanın geldiği yer olarak adlandırılmaktadır. Bu doğrultuda Mahreç iade hangi durumlarda ve nasıl yapılır; eşyanın gümrüğe sunulmuş ve henüz rejim beyanında bulunulmamış olması halinde, antrepo rejimi hükümlerine göre antrepo beyannamesi tescil edilmiş olması halinde, eşyanın serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescil edilmiş olması durumunda, eşyanın serbest dolaşımda olduğu durumlarda ithal edilmek istenilen eşyanın çıkış noktasına geri gönderilmesi ile mahrece iade işlemi gerçekleştirilmiş olunur.
