Lojistik, uluslararası taşımacılık sırasında gerçekleştirilen bir dizi karmaşık işlem ve operasyonlar bütünüdür. Genel bir iş anlayışıyla tanımlandığında lojistik, müşterilerin veya kurumların gereksinimlerini karşılamak için üretim noktası ile tüketim noktası arasındaki akışın yönetilmesidir. Lojistikte yönetilen kaynaklar, gıda, malzeme, hayvan, ekipman ve sıvılar gibi fiziksel kalemleri içerebilir. Bunun yanı sıra zaman ve bilgi gibi soyut öğeler de lojistik yönetimine dahil olan kaynaklar arasında sıralanabilir. Fiziksel öğelerin lojistiği genellikle bilgi akışının, malzeme taşımanın, üretimin, paketlemenin, envanterin, nakliyenin, depolamanın ve çoğu zamanda güvenliğin entegrasyonunu içerir.
Lojistik Yönetimi
Lojistik yönetimi, tedarik zinciri yönetiminin, müşteri ihtiyaçlarını karşılamak adına menşe noktası ile tüketim noktası arasındaki mal, hizmet ve ilgili bilgilerin ileriye ve geriye doğru verimli akışını ve depolanmasını planlayan, uygulayan ve kontrol eden bir parçasıdır.
Lojistik operasyon süreçlerinin karmaşık silsilesi bir dizi yöntem ve kurala gereksinimi ortaya çıkarabilir. Lojistiğin karmaşıklığı, özel simülasyon yazılımı ve insan gücü tarafından modellenebilir, analiz edilebilir, görselleştirilebilir ve optimize edilebilir. Kaynak kullanımının en aza indirilmesi, tüm lojistik alanlarda ortak bir motivasyondur. Lojistik yönetimi alanında çalışan profesyonel bir operasyon sorumlusuna lojistikçi denir.
Lojistik Terminolojisi
Lojistik terimi, Antoine-Henri Jomini tarafından icat edilerek veya yaygınlaştırılarak, İngilizce olarak 1846’da onaylandı. Jomini, Savaş Sanatının Özeti’nde bu terimi tanımlamıştı. Lojistik kelimesi, Fransızca orijinaline dayanır ve daha önce Analytic Table veya Tableau Analytique olarak adlandırılan 1830 baskısında yer almıştır. Jomini, terimin Fransızca’dan türetildiğini belirtmiştir. Logis kelimesi, Fransızca’da ‘konaklama’ anlamına gelir ve aynı kelime İngilizcede ‘lonca’ için de kullanılır. Özetle, lojistik terimi, savaş alanında malzeme, ekipman, personel ve lojistik desteğin sağlanması gibi konuları içeren bir askeri strateji kavramıdır. Kelimenin kökeni Fransızca’dan gelmektedir ve kelimenin kullanımı, Antoine-Henri Jomini gibi önemli askeri figürlerin katkıları sayesinde yaygınlaşmıştır.
Fransızca kelime olan logistique, Eski Yunancada logistikos, Yunan matematiğinin geleneksel bir bölümüdür. Aynı zamanda matematiksel bir terim olan lojistik, büyüme ve ilgili terimlerdeki türevlerinin de kökenidir. Bazı kaynaklar bunun yerine, Jomini’nin logis’ten türetildiğine dair ifadesinden habersiz olarak ya da şüphe duyarak ve bunun yerine aslında Yunan kökenli olduğuna inanarak veya Yunan kökenli mevcut terimden etkilenerek lojistiğin kaynağı olarak bunu vermektedir.
Oxford İngilizce Sözlüğü, lojistiği malzeme, personel ve tesislerin temini, bakımı ve nakliyesi ile ilgili askeri bilim dalı olarak tanımlar. Bununla birlikte, New Oxford American Dictionary, lojistiği birçok insanı, tesisi veya malzemeyi içeren karmaşık bir operasyonun ayrıntılı koordinasyonu olarak tanımlar ve çevrimiçi Oxford Dictionary de bu terim karmaşık bir operasyonun ayrıntılı organizasyonu ve uygulanması olarak tanımlar. Bu itibarla lojistik, genellikle makine sistemleri yerine insan sistemleri yaratan bir mühendislik dalı olarak görülmektedir.
Lojistik Fonksiyonları
Lojistik fonksiyonları temel olarak iki ana al başlıkta incelenebilir. Bu alt başlıklar taşıma ve depolamadır. Taşıma ve depolama, uluslararası taşımacılıkta bir lojistik operasyonunu için gerekli temel yapı taşlarıdır.
Taşıma
Taşıma, lojistik yönetimi kapsamında mal ve hizmetlerin belirli noktalar arasında taşınmasıdır. Bu anlamda taşıma, lojistik yönetiminin önemli bir parçasıdır. Nakliye yönetimi genel anlamıyla bakıldığında malları depolar. Ayrıca malları, perakende satış yerleri ve müşteriler arasında taşımak için araçların kullanımını planlamaya, optimize etmeye ve yürütmeye odaklanır. Lojistik yönetiminde taşıma genellikle çok modludur ve okyanus, hava, demiryolu ve karayollarını beraberinde içerebilir.
Uluslararası taşımacılık yapmanın bir dizi silsile içermesinden kaynaklı olarak nakliye yönetimi, rotaları ve sevkiyat yüklerini planlamayı ve optimize etmeyi, sipariş yönetimini, navlun denetimini ve ödemeyi içeren karmaşık bir süreçtir. Ayrıca, araçların üretim tesisleri, depolar ve dağıtım tesisleri dışındaki bahçelerde hareketini denetleyen bir süreç olan saha yönetimine kadar uzanabilir. Lojistik yönetimi, nakliye şirketlerinin fiyatı, kullanılabilirliği ve kapasitesi büyük ölçüde değişebileceğinden önemli bir husustur.
Depolama
Depolama veya bir diğer adıyla ambar yönetimi, envanter yönetimi ve sipariş karşılama gibi işlevleri içerir. Aynı zamanda ambar altyapısının ve süreçlerinin yönetilmesini de içerir. Örneğin mal siparişlerinin alındığı, işlendiği ve yerine getirildiği, yani bir başka anlamda müşteriye sevk edildiği veya bir sipariş karşılama merkezine ulaştırıldığı durumları da bu terimin altında ele almak mümkündür. Çoğu şirket, malların akışını ve depolanmasını yönetmek ve envanteri izlemek için depo yönetim sistemi, yani bir WMS yazılımı kullanır. Çoğu kurumsal kaynak planlama (ERP) yazılımı satıcısı, envanter yönetimi ve diğer lojistik işlevler için daha özel bileşenlerin yanı sıra TMS ve WMS modülleri sunar.
Diğer Lojistik Fonksiyonları
Lojistik yönetimi, tedarik zinciri yönetiminin önemli bir bileşenidir. Terimler bazen birbirinin yerine kullanılsa da, lojistik, ürünleri ve malzemeleri mümkün olduğunca verimli bir şekilde taşımaya odaklanır. Buna karşılık, tedarik zinciri yönetimi, talep planlaması ve satış ve operasyon planlaması ve stratejik kaynak bulma ve nakliye yönetimi dahil olmak üzere tedarik zinciri yürütmesi gibi çok daha geniş bir tedarik zinciri planlama faaliyeti yelpazesini kapsar.
Gümrük yönetimi veya küresel ticaret yönetimi genellikle lojistiğin bir parçası olarak kabul edilir. Bunun sebebi de devlet düzenlemelerine uygunluğu gösteren evrakların genellikle malların ulusal sınırları geçtiği veya nakliye limanlarına girdiği yerlerde işlenmesinin gerekliliğidir.
Lojistik ve Teknoloji
Lojistik ve teknoloji, lojistik sektörünün ortaya çıkışından bu yana birbiri ile iç içe geçmiş kavramlardır. Yapay zeka (AI) ve sürücüsüz araç teknolojisinin gelecekte lojistiğin işleyişinde önemli roller oynayacağı düşünülüyor. Bazı lojistik sağlayıcılar, paketleri daha iyi izlemek ve tedarik zincirindeki nakliye ile ilgili sorunları tahmin etmek için zaten yapay zekayı kullanıyor. Bununla beraber, sürücüsüz forkliftler, teslimat kamyonları ve dronlar gibi otonom araçların depolarda, depo sahalarında ve otoyollarda daha yaygın hale gelmesi de teknolojik gelişmeler çerçevesinde muhtemeldir.
Lojistiğin Önemi
Lojistiğin önemi, günümüzde kargo sisteminin giderek gelişmesi ve yaygınlaşması ile birlikte doğru orantıda artış göstermiştir. Bu anlamda lojistik zinciri, tedarik zinciri olarak ele alınabilir. Tedarik zinciri boyunca bozulmamış paketlerin zamanında teslimi her zaman önemli olsa da, akıllı telefonlardan sipariş edilen özelleştirilmiş ürünlerin aynı gün eve veya perakende olarak teslim edilmesiyle çok kanallı ticaretin giderek daha fazla hale gelmesiyle, son yıllarda tedarik zinciri daha yaygın ve kritik bir hal almıştır.
Tedarik zincirinin önemindeki bu artış nedeniyle tedarikçiler, imalatçılar, distribütörler ve perakendeciler, daha geniş bir ürün yelpazesinin daha hızlı ve daha rahat teslimatına yönelik talebi karşılamak için lojistik süreçlerini iyileştirmek zorunda kaldılar. Ayrıca tedarik zinciri görünürlüğünü iyileştirmek için süreçlerini ve sistemlerini de bu yeni sisteme göre daha iyi entegre etmek zorunda kaldılar.
