CMR’nin açılımı ‘’Convention Marchandise Routier’’dır. Uluslararası karayolu taşımacılığı kamyon ile yapılan nakliyatlarda CMR anlaşması gereğince uyulması gereken koşulları standarda oturtularak taşıyıcının yükümlülüklerini anlatan belgedir. Bu yük taşıma belgesi içerdiği bilgiler, ihracatçı firma adı ve adresi, ithalatçı firma adı ve adresi, malın teslim edileceği yer, teslim şekli, yükleme yeri ve tarihi, mal cinsi, özel taşıma kodu varsa özel taşıma kodu, paketleme türü ve mal adedi, brüt kilo, gibi bilgiler nedeni belge hukuki nitelikte taşımaktadır. Bu belge üç nüsha şeklinde hazırlanmaktadır. CMR Konvansiyonu nedir sorunun yanıtı ise sözleşmenin taşıma belgesinin teyit edilmesi anlamına gelmektedir. Fakat bu konvansiyonun geçerli olması için talimatın olmaması ya da kaybedilmesi etkilemez. Konvansiyondaki hükümlerin geçerli olması için bazı bilgilerin not üzerinde gösterilmesi ve karşı taraf aktarılması gerekmektedir. CMR taşıma belgenin düzenlemesi için özel bir format yoktur, çeşitli kaynaklardan alınan ithalat veya ihracata ya da satışa ilişkin not kullanılmaktadır.
CMR Anlaşması Neler İçerir? Nasıl Doldurulur?
Nedir ve nasıl düzenlenir sorularının yanıtların sonra, CMR konvansiyonu neler içerir ve nasıl doldurulur soruları gelmektedir. CMR konvansiyonun çok sayıda değişik formatta hazırlanmış örnekleri bulunur. Herhangi bir standardı yoktur tercih olarak Excel veya Word programı kullanarak oluşturulabilir. Bu konvansiyon 3 orijinal nüsha şeklinde doldurulmalıdır. Bu orijinal nüshalar ticaret yapan iki firma dağıtılıp üçüncü kâğıt ise taşıyıcı firmaya verilir. Nakliyesi yapılan bu ürünün gelecekteki sorunları engellemek saklanması gerekmektedir. Teslimat için hazırlanan taşıma belgesi, alıcıya teslim edilirken ürünlerin tüm tasarruf ve kullanım hakları da hukuki şartlara göre karşı tarafa teslim edilmiş olur. Söz konusu CMR konvansiyonu e-posta, EDI kullanılarak karşı tarafa iletilebilir.
CMR Belgesi Örneği
CMR belgesi nedir yanıtı, uluslararası yurt dışı ve yurt içi karayolu taşımacılığında hazırlanan taşıma belgesidir. Bu belge bilgileri bakımından hukuki nitelik taşıdığı için doğru ve tam bir şekilde 3 orijinal nüsha halinde hazırlanmalıdır. Belgenin içerdiği bilgiler; ihracatçı firma adı ve adresi, ithalatçı firma adı ve adresi, malın teslim edileceği yer, INCOTERMS’e göre teslim şekli, yükleme yeri ve tarihi, mal cinsi, özel taşıma kodu varsa özel taşıma kodu, paketleme türü ve mal adedi, brüt kilo,araç plakası bilgilerini içermektedir. Sadece karayolu yolunda değil deniz yolu, hava yolu ve demir yolu taşımalarında da şekil değiştirerek uygulanır. Excel veya Word’de hazırlanabilir.
CMR Sigortası ve Kapsam Alanları
CMR sigortasının genel şartları, taşıma karayolu ile gerçekleştirilmelidir. Yükleme veya istifleme işlemleri farklı ülkelerde olabilir. CMR konvansiyonuna uygun olması için en az bir ülkenin CMR’ye taraf olması gerekmekte ve taşımanın uluslararası bir taşıma olması gerekmektedir. Taşınan bir mal veya yük olmalıdır. Yükün taşınmasından kaynaklı taraflar arasında borç/alacak ilişki olmalıdır. Kapsam alanları nedir sorusunun yanıtını verdik ve şimdi kapsama alanı dışındaki maddeler nedir sorusunun yanıtı; uluslararası posta anlaşmaları gereğince yapılan taşımalarda, cenaze taşımalarında, ev eşyası taşımalarında veya zati eşyaları kapsamaktadır. Bu taşımalarda uygulanmaz ve sigorta teminatı içermemektedir. Bu yüzden kapsamları nedir önemli bir sorudur.
CMR Sözleşmesini Kabul Eden Ülkeler
Uygulandığı ve sözleşmesini tarafları olan ülkeler, 2009 yılından itibaren Arnavutluk, Ermenistan, Avusturya, Azerbaycan, Belarus, Belçika, Bosna Hersek, Bulgaristan, Hırvatistan, Kıbrıs, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Gürcistan, Almanya, Yunanistan, Macaristan, İran, İrlanda, İtalya, Ürdün, Kazakistan, Kırgızistan, Letonya, Litvanya, Lübnan, Luxemburg, Malta, Mongolia, Karadağ, Fas, Hollanda, Norveç, Polonya, Portekiz, Moldova, Romanya, Rusya Federasyonu, Sırbistan, Slovakya, Slovenya, İspanya, İsveç, İsviçre, Suriye, Arabistan, Tacikistan, Makedonya, Tunus, Türkiye, Türkmenistan, Ukrayna, İngiltere, Özbekistan taraf olmuşlardır. Türkiye’de ise “Eşyaların Karayolundan Uluslararası Nakliyatı İçin Mukavele Sözleşmesi” konvansiyonuna taraflarından biri olması 1995 yılında yılında olmuştur. 22161 sayısı ile Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
İthalatçının ve İhracatçının Sorumlulukları
İthalatçıların ve ihracatçıların sorumlulukları nedir sorusunun yanıtı; taşıma konvansiyonundaki bilgilerin doğruluğu, ihracat yapan firmanın beyan ettiği ayrıntıların karşı tarafa yazılı bir şekilde eksi ve doğru ulaşması gerekmektedir, bu yüzden belgeyi hazırlayan ihracatçı hazırlarken dikkatli olmalıdır. Malları dev alan kişi eğer malda bir kusur eksi varsa önceden bu belge ile haberdar olmalıdır. Gümrük tarafından istenilen tüm belgelerin toplanması ve hazır edilmesi, alacak- borç ödemelerin belirlenen süre içinde yapılması, eğer mal tehlikeli eşya kategorisinde ise önceden önlemlerin alınması, bu bilgiler CMR notu ile hem alıcıya hem de sevkiyattı sağlayan firmaya önceden bildirilmelidir. Böylelikle yaşanabilecek sorunlar engellenmiş olur.
CMR’nin Açılımı Nedir?
CMR’in açılımı nedir sorusunun yanıtı; Convention Marchandise Routier’dır. Bu uluslararası karayolu taşımacılığı sözleşmesi olarak geçmektedir. Konvansiyon usulünce gerekli kurallar taraf ülkelerin taşıma standartları haline getirilerek karayolu taşıma faaliyetlerinin hukuki yükümlülükleri tanımlayan belgesi olmuştur. Belgeye göre karayollarında yapılacak malların sigorta kapsamı ve bu kapsamın dışında kalan koşullar açıklanmıştır. 50’den fazla ülke bu anlaşmaya taraf olmuştur.
CMR Sigorta Nedir?
Convention Marchandise Routier sigortası nedir sorusunun yanıtı, en az farklı bir ülkenin karayolu taşımacılığı yaparak nakliyat işlemlerini gerçekleştirirken, taşımayı taahhüt ettikleri mallara karşı oluşacak zararlar nedeniyle bu zararların hukuki yükümlülükleri uluslararası hükümlerle anlatan ve teminat altına alan sorumluluk ve yükümlülük sigortasıdır. Taşıyıcı ve diğer tarafların sorumluluklarını belirler.
E-CMR Nedir?
Lojistik ve taşımacılık faaliyetleri karadan yürüten firmalar CMR’nin dijital hali olan e-CMR’yi tercih edebilirler. Dijital olan bu işlem ile yükümlülükler ve sorumluluklar karşı tarafa daha doğru ve daha hızlı şekilde iletilmektedir. Dijital formattaki bu belge konşimento notu birçok fayda sağlamaktadır. E-CMR’nin faydası,karayolu vasıtası ile taşınan malların sözleşmesini konvansiyonla uyumlu hale getirir.
